عارفانه های یک دوست

صبح روز جمعه 17 ربیع الاول سال 83 ه . ق، مدینه، چشم انتظار طلوع  خورشیدی دیگر  

از سلاله پاک رسول اللّه صلی الله علیه و آله بود، تا با تجلی جمال آن مولود مبارک  وضوی

نور گرفته و چهره خویش را بار دیگر منور سازد. سرانجام خانه امامت  و  ولایت  با میلاد

 فرخنده ششمین امام  معصوم علیه السلام ، غرق شادی و سرور شد .  ملا ئک  مشتا قا نه به

 استقبال و خوش آمدگویی از آن نوگل تازه شکفته به زمین  آمد ند  و نرگس  چشمان  خود را

میزبان قدوم مبارک آن عزیز بزرگوار کردند . ما نیز این میلاد  بزرگ و فرخنده  را به تمام

دوستداران اهل  بیت  علیه  السلام  تبریک و تهنیت  گفته و امیدواریم که  با بهره گیری کافی

ازمکتب سازنده آن ستارگان درخشان در راستای پاک سازی  جسم و جان خود ازلوث  پلیدی

ها و گناهان گام، برداریم ،

شکوفایی ششمین گل بوستان امامت در هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری، مدینه را آکنده از

 عطرگل  محمّدی و غرق شادی و سرور کرد .  نام آن  حضرت جعفر و مشهورترین  کنیه

ایشان، ابوعبداللّه و معروف ترین لقبشان صادق است. پدر بزرگوارشان، امام محمّد باقر (ع)

ما نند  اجداد گرامی خود از زهد و تقوایی راستین  والهی  بهره  مند بود ومادر آن حضرت ،

(ام فَروه) نوه محمّد بن ابی بکر یکی از یاران نزدیک  امام علی (ع)

مولود مبارک

امام جعفر صادق علیه السلام هنگامی متولد شدند که پدر بزرگوار ایشان ، امام محمّد باقر

 علیه السلام برای کاری خارج از مدینه به سر می بردند. پس از تولد، نوزاد را در پارچه

سفیدی پیچیدند وبه نزد جد گران قدرشان امام سجاد(ع) آوردند . حضرت زین ا لعابدین(ع)

نگاهی توأم با نشاط و امید بر او افکندند و پس از قرائت آیاتی ازقرآن و ذکر ودعا فرمودند:

(امید است قدمش مبارک باشد(

القاب و کنیه های امام صادق علیه السلام

امام صادق (ع) دارای القاب بسیاری هستند که هرکدام به گونه ای، صفت و حقیقت و جودی

ایشان را نمایان می کنند. معروف ترین لقب ایشان، صادق به معنی راستین و راستگو است ،

القاب  دیگر ایشان عبارتند از: فاضل ، قائم ، کامل ، منجی ، صابر، کلمة الحق ، لسان  الحق

و صادق ، همچنین ایشان  دارای  سه کنیه  ابوعبداللّه ، ابی اسماعیل و ابوموسی می باشند که

ابوعبداللّه از دیگر کنیه های ایشان معروف تر است.

در برخی نوشته ها انتخاب لقب امام ششم (ع) را به پیامبر (ص) نسبت  می دهند ، چنان چه

در کتاب علل الشرائع از قول پیامبر (ص) آمده است: به هنگامی که  پسرم ، جعفر بن محمّد

 به دنیا آمد او را صادق (ع) بخوانید برای این که در تداوم امامت، فرزندی به دنیا می آید که

 به همین اسم (جعفر) نامیده می شود و بدون حقی ادعای امامت   می کند و او را جعفر کذاب

 می نامند ، صادق ، همچنین نام نهری است در بهشت ، چرا که وجود برکت امام صادق(ع)

 نیز همچون آبشار زلال نهر بهشت، حیات بخش و پرثمر است.

دوران کودکی امام صادق علیه السلام

امام صادق (ع) در کودکی مایه دلگرمی و موجب سرور اهل خانه بودند. چنان چه هوشمندی

 و زیرکی ایشان در دوران کودکی همه را به حیرت وامیداشت و حرکت و راه و رسم ایشان

 ، نشان می داد که درمسیرخیروعزت قدم بر می دارند . این امرحتی دربازی های کودکانه

آن  بزرگوار نیز مشهود بود . ایشان حدودا ده ساله بودند که  در جلسا ت  درس  وبحث  جدّ

 بزرگوارشان و بعدها جلسات درس پدر ارجمند خود شرکت می کردند و این در حا لی بود

  که آن حضرت در میان دیگر افراد شرکت کننده در آن جلسات که همه از افراد بزرگسال

بودند ، درخششی فوق العاده داشتند.

دوران سی و چهار ساله امامت امام صادق (ع) ، عصر شکوفایی معارف اهل بیت علی هم

 السلام بود . آن حضرت در این دوران از درگیری بنی امیه و بنی عباس واشتغال آن ها به

 خودشان استفاده کرده و با توجه  به  نیاز  شدید جامعه آن زمان وآماده  بودن زمینه اجتماعی

، با ایجاد یک حوزه وسیع علمی ودینی، به تربیت شاگردان بسیاری در زمینه های مختلف

 علمی و مذهبی پرداختند . عده شاگردان معروف ایشان را تا چهار هزار نفر و مجموع  آن

 ها را تا 12 هزار نفر هم  نوشته اند . به این ترتیب آن  بزرگوار ضمن  مبارزه  با شبهات

مسموم بدعت گزاران ، اسلام نام محمّدی را از زیر حجاب تیره و تار اسلام بنی امیه و بنی

عباس بیرون آوردند ،

مکتب امام صادق (ع) ، مکتب امامت ، خلافت الهی  و هدایت انسان ها است ، و گاه حتی

مکتب درس آموزی برای کسب روزی حلال . ایشان خود پیوسته کار و تلاش می کردند و

 دیگران را هم به این امر، سفارش می نمودند و نمی خواستند که فردی در جامعه از کوشش

 برای کسب روزی حلال ، باز ماند . ایشان کار و تلاش برای کسب روزی  را  وسیله  حفظ

آبرو تلقی کرده و می فرمودند: (آدمی باید در پیِ کسب و کار برای حفظ آبروی خود باشد( .

امام صادق (ع) مصداق روشن کسانی بودند که کم مصرف می کنند و زیاد بهره  می دهند و

 هم  مصداق  آیه  67  (سوره فرقان) ، در وصف  بندگان  راستین  خدا: ( بندگان خالص خدا

کسانی هستندکه در هزینه خود نه اسراف در پیش می گیرند و نه سخت گیری ، بلکه در میان

این دو، حد اعتدالی دارد)

ایشان درباره میانه روی اقتصادی می فرمودند: (من ضامنم که اگر کسی میانه رو باشد ،

فقیر نگردد)

امام صادق علیه السلام در همه شئون زندگی، سیره پیامبر اکرم (ص) را الگوی رفتار خود

قرار داده  بودند . در بسیاری از وقت ها ، با کارگران  و غلامان خود بر سر یک سفره می

 نشستند و بدون هیچ غروری با آنان هم غذا می شدند. در خوردن غذا آرام و صبور بودند و

هرگز با حرص و ولع  غذا  نمی خوردند و مانند  برخی از متکبران ، غذای  مخصوص  و

متفاوت از دیگران نداشتند ،

امام صادق (ع) از نظر علمی  و معنوی دارای مقامی والا و ارزشمند  بودند به گونه ای که

می توان گفت همه علوم اهل بیت (ع) در وجود ایشان جمع بود. ابن حجر (دانشمنداهل سنت)

در کتاب صواعق در این باره می گوید: (او، آن قدر مباحث  فقهی را در جهان عرضه  کرده

که قبل و بعد او سابقه ندارد)

(فعا لیت های سیاسی بزرگوار)

امام صادق (ع) علاوه بر فعالیت درزمینه های علمی ، در عرصه سیا ست  نیز حضوری

گسترده داشتند و مبارزات سیاسی خود را باتکیه بر امامت و رهبری اهل بیت آغاز کردند.

 اندیشه ی فرصت های مناسب ، از جمله در روز عرفه ودر اجتماع عظیم حجاج در مراسم

حج ، حکومت را حق خود معرفی می کردند . همچنین آن حضرت ، پیروِفعالیت های سیاسی

 خود ، به منظور تبلیغ جریان اصیل امامت ، نما یند گانی به مناطق مختلف می فرستادند و با

تأیید و تشویق قیام  های اسلام ی ، نقش مهمی را در پیشرفت و گسترش  آن  قیام ها  برعهده

داشتند ،

(پاسخ کوبنده امام صادق (ع) به طاغوت زمان خویش)

روزی منصور دوانیقی ، یکی از خلفای عباسی به امام صادق(ع) نوشت: چرامانند دیگران

نزد ما نمی آیی ؟ امام (ع) در پاسخ  فرمود: ما از مال دنیا چیزی نداریم که برای آن ، از تو

 بیمناک باشیم و تو نیز از نظراخروی چیزی نداری که به آن دلیل به  تو امیدوار گردیم . تو

نه داری نعمتی هستیکه به دلیل آنبه  تو تبریک گوییم  و نه خود را در بلا ومصیبتی می بینی

ک به دلیل تو را تسلیت دهیم ؛ پس چرا نزد تو بیا ییم ؟!( منصور نوشت: ) برای نصیحت ما

بیا یید امام پاسخ دادند :  اگر کسی اهل دنیا باشد تو را نصیحت  نمی کند و اگر هم اهل آخرت

باشد ، نزد تو نمی آید ،

غ..ر..آ